Θεσμοί υπάρχουν;

Το αρσενικό ουσιαστικό «θεσμός» είναι μια αρχαία ελληνική

λέξις, η οποία προέρχεται από το ρήμα «τίθημι», που σημαίνει

βάζω κάτι κάπου, θέτω και τοποθετώ...

(http://sphinx.metameat.net/sphinx.php?paradigm=_4!zt-u-t-y-v).

Για να είναι κάτι ένας θεσμός προϋποθέτει πως υπάρχει μια παγιωμένη πρακτική ή σχέση, μέσα στο πλαίσιο της κοινωνικής ζωής των ανθρώπων, που συχνά αποκτά επίσημη μορφή και επικυρώνεται από την νομοθεσία (Σχ. 1).

Του Δρ. Νίκου Γεωργαντζά και της Βάσιας Ζαριφοπούλου

Οι θεσμοί αποτελούν τον καμβά επάνω στον οποίο υφαίνονται οργανωμένες και σταθερές σχέσεις και δραστηριότητες με σκοπό την ικανοποίησι βασικών ατομικών, αλλά κυρίως συλλογικών κοινωνικών αναγκών. Κατά συνέπειαν, ένας θεσμός προϋποθέτει την οντική ―και όχι την οντολογική― ύπαρξη μιας αληθινής κοινωνίας ανθρώπων, με κοινωνική αλληλεγγύη και με κοινωνική συνοχή.

Η σκοπιμότης των θεσμών είναι αφ’ ενός η οργάνωσι της κοινωνίας και η εξασφάλισι της διαρκείας της μέσα στον χωροχρόνο. Αφ’ ετέρου είναι η μετάδοση αξιών, γνώσεων, κανόνων και ρόλων των ατόμων στην κοινωνία.

Δύο είδη θεσμών υπάρχουν μέσα σε μία αληθινή κοινωνία ανθρώπων:

α) Ο τυπικός θεσμός, που δημιουργείται νομικά και νόμιμα. Η συλλογική πράξη δημιουργίας του καλείται «θεσμοθέτηση».

β) Ο άτυπος θεσμός, που εφαρμόζεται με πρωτοβουλία της συλλογικότητος ορισμένων ατόμων και αποτελεί συνήθεια της εποχής ή διαχρονική συνήθεια. Η συλλογική πράξη δημιουργίας του καλείται «θεσμοποίηση».

Στο δεσποτικό όμως καθεστώς εξουσίας της τυραννικής κομματοκρατίας παρακάμπτεται, αμφισβητείται και ακυρώνεται η λειτουργία των θεσμών, ακόμη και αυτών που το ίδιο το καθεστώς θεσμοθετεί! Ο μοναδικός στόχος του τυραννικού καθεστώτος εξουσίας είναι η εξασφάλιση των συμφερόντων του, εναντίον της αληθινής κοινωνίας των ανθρώπων.

Για την εξασφάλιση των συμφερόντων του, το δεσποτικό καθεστώς εξουσίας της τυραννικής

 κομματοκρατίας προξενεί την διάσπασι, το κομμάτιασμα και εν τέλει τον κατακερματισμό της 

κοινωνίας των ανθρώπων. Κόβοντας την κοινωνία σε κομμάτια, τελικά την μεταλλάσσει σε μια κοινωνία εν ιδιωτεία.

΄Ετσι μεταλλάσει και τους ανθρώπους το δεσποτικό καθεστώς εξουσίας της τυραννικής 

κομματοκρατίας. Μεταλλάσει τους ανθρώπους από ανθρώπους σε άνευ ‘ν’, ιδιώτες, δηλαδή σε 

ηλιθίους, κομματαθρώπους.

Ο Δρ. Νίκος Γεωργαντζάς είναι καθηγητής συστημικής δυναμικής στο Πανεπιστήμιο Fordham της Νέας Υόρκης.

Η συστημική δυναμική είναι μία σχετικά νέα επιστήμη, που τα τελευταία χρόνια σημειώνει ραγδαία εξέλιξι, τόσο

στην Αμερική όσο και στην Ασία και την Ευρώπη. Ο Δρ. Γεωργαντζάς είναι ιδρυτικό μέλος του ελληνικού 

τμήματος στον παγκόσμιο οργανισμό συστημικής δυναμικής, έχοντας διατελέσει πρόεδρος του παγκοσμίου

σχετικού συνεδρίου, που έγινε στην Αθήνα το 2008. Κατατάσσεται στους κορυφαίους παγκοσμίως επιστήμονες 

στον τομέα του, με δημοσιεύσεις σε πλήθος επιστημονικών περιοδικών και βιβλίων. Πέρα από τα ακαδημαϊκά του

καθήκοντα, με τα συνεχή άρθρα-παρεμβάσεις του βρίσκεται στην πρώτη γραμμή γιά την προώθησι του ελληνικού 

μας κόσμου και πολιτισμού στις ΗΠΑ, αλλά και την επίλυσι των μεγάλων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η 

ελληνική μας κοινωνία συλλογικά, επάνω σε όλη την επιφάνεια του πλανήτη Γη.

Η Βάσια Ζαριφοπούλου είναι ζωγράφος, πτυχιούχος της Académie Royale des Beaux Arts de Bruxelles και δοκιμιογράφος.

Πηγή